Để Chỉ thị Tăng cường công tác đấu tranh chống thuốc lá nhập lậu của Thủ tướng Chính phủ thực sự đi vào cuộc sống, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, tăng thu ngân sách nhà nước và bảo vệ người tiêu dùng, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam kiến nghị Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và các Bộ ngành, địa phương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Đồng thời có những chính sách kiểm soát ngành thuốc lá hợp pháp trong nước phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

Theo báo cáo của Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam: Trong 5 tháng đầu năm 2015, mặc dù tình hình buôn lậu gia tăng mạnh và diễn biến phức tạp, toàn tổ hợp Tổng công ty đã nỗ lực vượt khó, thực hiện các giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm như: Tập trung củng cố và phát triển ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh lĩnh vực thuốc lá, thực phẩm, bánh kẹo; mở rộng hiệu quả thị trường tiêu thụ các sản phẩm đồ uống, góp phần xây dựng hình ảnh, thương hiệu lĩnh vực công nghiệp thực phẩm của Tổng công ty. Phát triển hoạt động xuất khẩu theo hướng hiệu quả và bền vững… Vì vậy, hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn tổ hợp giữ vững ổn định, cụ thể: tổng doanh thu: đạt 11.217 tỷ đồng, bằng 38% kế hoạch (KH) và bằng 95% cùng kỳ năm trước (CKNT); nộp ngân sách đạt 3.204 tỷ đồng, hoàn thành trên 42% KH và 99% CKNT; kim ngạch xuất khẩu đạt gần 67 triệu USD, bằng 38% KH, 91,4% so CKNT. Theo ông Nguyễn Nhật Tiến – Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty, mặc dù tình hình sản xuất kinh doanh của tổ hợp Tổng Công ty vẫn ổn định, song tình hình buôn lậu thuốc lá đang ngày càng nghiêm trọng và có tác động xấu đến kinh tế – xã hội và ảnh hưởng tiếp tục lớn đến sản xuất kinh doanh của ngành thuốc lá.

Năm 2014 Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có những quyết sách kịp thời, sáng suốt để ngăn chặn các hoạt động buôn lậu, buôn bán trái phép thuốc lá. Cụ thể: Thành lập Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; Ban hành Chỉ thị số 30/CT-TTg về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Quyết định dừng thí điểm tái xuất thuốc lá lậu bị tịch thu… Những quyết sách đúng đắn của Chính phủ đã nhanh chóng đi vào cuộc sống, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong nước và từng bước đẩy lùi nạn buôn lậu thuốc lá. “Cùng với sự ra quân đồng loạt của Ban chỉ đạo 389, các Bộ ban ngành và địa phương, lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam giảm mạnh trong thời gian trước Tết nguyên đán Ất Mùi 2015. Nhiều đối tượng đầu nậu, đối tượng vận chuyển, buôn bán thuốc lá lậu bị bắt và xử lý” – ông Tiến khẳng định.

Tuy nhiên, để Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ thực sự đi vào cuộc sống, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, tăng thu ngân sách nhà nước và bảo vệ người tiêu dùng, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam kiến nghị Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và các Bộ ngành, địa phương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá, cụ thể: Thứ nhất, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành và địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Thứ hai, các địa phương trong cả nước triển khai Chỉ thị 30 đồng bộ và quyết liệt hơn. Chỉ đạo các lực lượng chức năng trên địa bàn kiên quyết đấu tranh, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá nhập lậu. Đặc biệt là việc tăng cường công tác kiểm tra bày, bán thuốc lá lậu tại các tủ, quầy, cửa hàng, nhà hàng, khách sạn… Thứ ba, các cơ quan ban ngành địa phương có văn bản yêu cầu cán bộ, Đảng viên, công nhân viên làm việc trong bộ máy hành chính nhà nước không được hút thuốc lá lậu, đồng thời có những biện pháp để ưu tiên sử dụng sản phẩm hợp pháp, thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Thứ tư, trích 50% Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá cho công tác phòng chống thuốc lá nhập lậu. Hiện nay, theo quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL), các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thuốc lá phải đóng Quỹ PCTHTL với mức đóng là: 1% từ 01/5/2013; 1,5% từ 01/5/2016; 2% từ ngày 01/5/2019 (tính trên giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt của bao thuốc). Hiện tại mỗi năm Quỹ có khoảng 400-500 tỷ đồng và được sử dụng toàn bộ cho các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá, các hoạt động truyền thông, xây dựng chính sách, tìm hiểu, khảo sát kinh nghiệm của nước ngoài. Tuy nhiên hiện nay quỹ mới sử dụng 10%. Trong khi đó hoạt động chống buôn lậu thuốc lá gặp rất nhiều khó khăn mà không có nguồn kinh phí và không được sử dụng quỹ. Vì vậy, Tổng Công ty kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Y tế nghiên cứu cơ chế tài chính cho phép trích khoảng 50% Quỹ PCTHTL cho công tác phòng chống thuốc lá nhập lậu, vì thuốc lá nhập lậu có tác hại lớn hơn do trốn thuế, không kiểm soát được chất lượng, vệ sinh, an toàn thực phẩm, nguy hại đến sức khỏe cộng đồng.. Thứ năm, Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương và các Bộ ngành liên quan sửa đổi Thông tư liên tịch số 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BTP-BYT-TANDTC-VKSNDTC ngày 07/12/2012 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo hướng quy định giảm số lượng bao thuốc lá nhập lậu làm căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự từ 1.500 bao xuống 500 bao. Thứ sáu, Chính phủ và các Bộ ngành xem xét tăng biên chế và công cụ hỗ trợ cho lực lượng công an, biên phòng, hải quan và QLTT; hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị phương tiện, biên chế cho các lực lượng trực tiếp kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu thuốc lá. Bên cạnh đó, Tổng Công ty cũng kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét giữ nguyên quy định cũ về cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo đó vẫn lấy giá làm căn cứ tính thuế đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra thay vì lấy giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá do các ty con hoặc công ty liên kết bán ra thị trường theo dự thảo nghị định của Bộ Tài chính hiện nay gây khó khăn cho doanh nghiệp và không phù hợp với kinh tế thị trường.